Συνέντευξη του Γενικού Διευθυντή της kIEFER στο περιοδικό “ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ” για τα Μικρά Υδροηλεκτρικά

Τέσσερα υδροηλεκτρικά έργα στα Γρεβενά

Συναντήσαμε τον κ. Χρήστο Πειρόχειλο, κάτοχο μεταπτυχιακού τίτλου στον τομέα τηs ενέργειας και γενικό διευθυντή της Kiefer ΤΕΚ ΕΠΕ, ο oπoios μας μίλησε για τα υδροηλεκτρικά έργα που κατασκεύασε η εταιρεία του στα Γρεβενά, για θέματα νομοθεσίας αλλά και γενικότερα για τις προοπτικές των υδροηλεκτρικών έργων στην Ελλάδα.

Επιμέλεια: Μ. ΤΡΑΓΑΚΗΣ – Φωτό: KIEFER

H Kiefer TEK ΕΠΕ είναι μια απ’ τις ελληνικές κατασκευαστι­κές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των α­νανεώσιμων πηγών ενέργειας και ιδρύθηκε με βασικό σκοπό την κατασκευή και εκμετάλλευση σταθμών παρα­γωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Αφού κατάρτισε μελέτη της χωροθέτησης των υδροηλεκτρικών έργων στα Γρεβενά, προέβη σε αναγνώριση και καταγραφή των τοπικών γεω­λογικών και υδρολογικών συνθηκών, καθώς και στον υπολογισμό της ζήτησης ηλεκτρικού ρεύματος στην περιοχή. Κατόπιν τούτων, προχώ­ρησε το χειμώνα που μας πέρασε στην κατασκευή τεσσάρων υδροη­λεκτρικών έργων, για τα χαρακτηριστικά των οποίων- και για πολλά άλ­λα – μας μιλάει ο γενικός διευθυντής της Kiefer κ. Χρήστος Πετρόχειλος στη συνέντευξη που παραθέτουμε.

• Τα μικρά υδροηλεκτρικά έργα είναι ένας τομέας που δεν έχει αναπτυχθεί όσο θα έπρεπε στην Ελλάδα, οπότε τα έργα που κατασκευάσατε έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Πού ακριβώς κατασκευάστηκαν και πότε άρχισε η κατασκευή τous;

Η προσπάθεια κατασκευής ξεκίνησε στο τέλος του 2014, παρόλο που οι άδειες κατασκευής είχαν εκδοθεί παλιότερα, και η καθυστέρη­ση οφείλεται σε ένα πρόβλημα που υ­πήρχε με τους όρους σύνδεσης.

Τα δύο απ’ αυτά κατασκευάστηκαν στον Βενέτικο ποταμό, ο οποίος είναι παραπόταμος του Αλιάκμονα. Συγκε­κριμένα κατασκευάστηκαν στις θέσεις “Σπήλαιο» και «Ζιάκα», και είναι χαμη­λής υδατόπτωσης, καθώς το ύψος απ’ το οποίο πέφτει το νερό δεν ξεπερνά τα 10 μέτρα. Τα άλλα δύο έργα όμως εί­ναι υψηλής υδατόπτωσης, με υψομε­τρική διαφορά πάνω από 100 μέτρα, και το ένα απ’ αυτά βρίσκεται στη Σαμαρίνα ενώ το άλλο στο Περιβόλι. Και τα τέσσερα έχουν ισχύ περίπου 1MW.

• Αυτά τα έργα κατασκευάστη­καν σε περιοχές οικοσυστημά­των, οπότε θα θέλαμε να μάθουμε αν χρειάστηκε να γίνουν μεγάλες εργοτάξιάκεs παρεμβάσεις και αν υπήρξαν κάποια προβλή­ματα που αντιμετωπίσατε κατά τη διάρκεια της κατασκευής.

Τα έργα ήταν απόλυτα φιλοπεριβαλλοντικά, καθώς δεν μπορούν να γί­νουν μεγάλες παρεμβάσεις σε οικοσυ­στήματα και μάλιστα σε ποταμούς. Οι καιρικές συνθήκες ήταν αυτές που δυ­σκόλεψαν την προσπάθειά μας για την κατασκευή των έργων· όλα τα υπόλοι­πα εξελίχθηκαν ομαλά, χάρη και στις πολύ καλές συνεργασίες που είχαμε.

Η μόνη δυσκαμψία που προέκυψε αφορούσε το Δασαρχείο. Απαιτήθη­καν εγκρίσεις επέμβασης, και η συ­νεργασία με το Δασαρχείο δεν ήταν τόσο άμεση όσο θα μπορούσε να εί­ναι. Τέτοιου είδους προβλήματα, ό­μως, μπορεί να σημαίνουν πολύ μεγάλη καθυστέρηση στην υλοποίηση ενός έργου…

• Τι εξοπλισμό χρησιμοποιήσα­τε στous σταθμού που κατα­σκευάσατε και πόσο θα συμβά­λουν αυτοί οι σταθμοί στην κάλυ­ψη των ενεργειακών αναγκών τις περιοχής;

Ο εξοπλισμός προέρχεται από την Τσεχία, από την εταιρεία Cink, ενώ ο υ­ποσταθμός από τη Schneider Electric, θεωρώ πολύ καλή επιλογή τα ευρω­παϊκά προϊόντα, και η φιλοσοφία μας είναι να στηρίζουμε τα ευρωπαϊκά ερ­γοστάσια.

Οι σταθμοί θα λειτουργούν σχεδόν ό­λο το χρόνο, και μόνο τους καλοκαιρι­νούς μήνες θα τίθενται εκτός λειτουρ­γίας, λόγω της μείωσης της ροής των υδάτων που είναι φυσική και αναμενό­μενη το καλοκαίρι, και συγκεκριμένα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι εάν έ­χουμε μια καλή βροχόπτωση δεν θα λειτουργήσουν, ειδικά τα δύο έργα που βρίσκονται σε ορεινό όγκο και έ­χουν παροχή και το καλοκαίρι, καθώς ένα μέρος των υδάτων τους προέρχε­ται από πηγές. Συνήθως όμως τα μι­κρά υδροηλεκτρικά έργα τίθενται αυ­τούς τους δυο μήνες του καλοκαιριού εκτός λειτουργίας για λόγους ασφα­λείας, προκειμένου να προστατευτούν οι τουρμπίνες, γιατί με μικρές ποσότη­τες υδάτων δεν μπορούν να λειτουρ­γήσουν.

Για να επιστρέψω στα συγκεκριμένα έργα που αποπερατώσαμε, αυτά θα βοηθήσουν πάρα πολύ την περιοχή των Γρεβενών, γιατί η ενέργεια θα κα­ταναλώνεται εκεί όπου παράγεται, χωρίς απώλειες από μεταφορά της ενέργειας. Ωστόσο, η περιοχή έχει ένα από τα πιο δύσκολα ηλεκτρικά δίκτυα της Ελλάδας, το οποίο μάλιστα είναι κορεσμένο από το 2010.                                

Γι’ αυτό θα πρέπει να γίνει αλλαγή του κεντρικού υποσταθμού, προκειμένου να μπορέσουν να διασυνδεθούν και άλλα έργα ή να λειτουργήσουν καλύτερα τα ήδη υπάρχοντα. Εάν επιλυθεί αυτό το πρόβλημα, θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα υδροηλεκτρικά έργα στη συγκεκριμένη περιοχή.  

• Υπάρχει δυνατότητα για τέτοια υδροηλεκτρικά έργα στην υπόλοιπη Ελλάδα;           

Υπάρχει μεγάλη δυνατότητα, ειδικά στην ευρύτερη περιοχή της Πίνδου και των Ιωαννίνων, λόγω της υψηλής βρο­χόπτωσης, χαρακτηριστικό της δυτι­κής Ελλάδας. Δυστυχώς, τo μεγάλο πρόβλημα που συναντά κανείς είναι οι όροι σύνδεσης.

Επειδή υπάρχουν κορεσμένα δί­κτυα, δεν μπορεί να αναπτύξει κανείς εύκολα καινούρια έργα, ενώ πρέπει να αξιοποιήσει και παλιές άδειες που έ­χουν όρους σύνδεσης. Γιατί όταν ένα δίκτυο είναι κορεσμένο, δεν μπορούν να εισέλθουν άλλα έργα σ’ αυτό. Κι αυτό είναι κάτι που συμβαίνει σε πε­ριοχές όπου έχουμε μεγάλη παροχή νερού και θα μπορούσαν να κατα­σκευαστούν καινούρια υδροηλεκτρι­κά έργα.

Άλλες περιοχές όπου θα μπορού­σαμε να αναπτύξουμε τέτοια έργα εί­ναι προς την πλευρά της Στερεάς Ελλάδας, ενώ ήδη ετοιμάζονται κά­ποια έργα στην περιοχή που βρίσκε­ται κάτω από τη Δεσκάτη, κοντά στην Καλαμπάκα.

Πάντως η χώρα μας δεν έχει κορεσθεί από μικρά υδροηλεκτρικά έργα. Το ότι έχουμε κάτω από 40 τέτοια έρ­γα με ισχύ ούτε καν 35 MW, σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν προσπάθειες να κατασκευαστούν και άλλα. Αν μπο­ρούσε η κάθε περιοχή να στηρίζει το δικό της τοπικό δίκτυο, θα ήταν κάτι πολύ θετικό. Κι αυτό θα μπορούσε να συμβεί σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας, και κυρίως στη Μακεδονία όπου έχουμε χιονοπτώσεις. Και στην Πελοπόννησο υπάρχουν κάποιες πε­ριοχές όπου θα μπορούσαν να ανα­πτυχθούν υδροηλεκτρικά έργα,αλλά τίθεται και πάλι το ζήτημα του κορε­σμένου δικτύου…

Το μεγάλο πρόβλημα, ωστόσο, εντο­πίζεται στα νησιά, καθώς εκεί μιλάμε για άλλο είδος υδροηλεκτρικών έρ­γων. Ουσιαστικά εννοούμε κάποιες δεξαμενές υποδοχής, και πρόκειται μόνο για σταθμούς που θα δώσουν pic σε κάποια φάση, χωρίς συνεχή ροή και χωρίς λειτουργία για όλο το χρόνο.

• Θα μπορούσε ωστόσο να γίνε­ται αποθήκευση της ενέργειας που παράγεται από τέτοια υδροη­λεκτρικά έργα. Έτσι δεν είναι;

Έχουν γίνει αρκετές μελέτες, ειδικά σε μη διασυνδεδεμένα νησιά όπως εί­ναι η Κως και η Ρόδος, στα οποία θα μπορούσαν θεωρητικά να κατασκευ­αστούν υδροηλεκτρικά έργα με δυνα­τότητα αποθήκευσης ενέργειας, σε συνεργασία μάλιστα και με αιολικά πάρκα. Δυστυχώς, όμως, δεν έχουμε περάσει από τη θεωρία στην πράξη. Μελλοντικά, ίσως εμφανιστούν τέ­τοια έργα, μέχρι το τέλος του 2020, και ειδικότερα στην Κρήτη όπου υ­πάρχουν αρκετά προβλήματα στο δί­κτυο.

•  Τα έργα που κατασκευάζετε χαρακτηρίζονται γενικότερα από κάποια καινοτομία;

Το έργο που έχουμε κατασκευάσει στο Ζιάκα είναι από τα πρώτα έργα χα­μηλής υδατόπτωσης μεγάλης παρο­χής, στο οποίο τοποθετήθηκε τουρ­μπίνα τύπου Kaplan. Σε αυτό το έργο χρειάστηκε να κάνουμε μια μεγάλη εκσκαφή που ξεηερνούσε τα 25 μέ­τρα, και ο λόγος ήταν ότι θέλαμε να δημιουργήσουμε υψομετρική διαφο­ρά μέσα στο κτίριο ηλεκτροπαραγω­γής. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη δυσκο­λία και η μεγαλύτερη πρόκληση. Αλλά πιστεύουμε ότι η απόδοση του έργου θα είναι αρκετά υψηλή, έτσι ό­πως το έχουμε κατασκευάσει.

• Πώς αντιμετωπίζουν οι τοπικές κοινωνίες τα υδροηλεκτρικά έργα;

Σίγουρα τα υδροηλεκτρικά έργα α­φήνουν κέρδος στις τοπικές κοινω­νίες, και ίσως μεγαλύτερο από ό,τι άλλες μορφές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ο λόγος είναι ότι απαιτού­νται πολλές σκυροδετήσεις, πολλές φορές άνω των 5.000 κυβικών, και το κέρδος από αυτές τις εργασίες πη­γαίνει στην τοπική κοινωνία και όχι σε κάποιον προμηθευτή.

Θεωρώ ότι ο κόσμος πρέπει να αρ­χίσει να στηρίζει περισσότερο τα έργα αυτά, γιατί υπήρξαν πολλά προβλή­ματα παλαιότερα. Ευτυχώς σήμερα έ­χουν αλλάξει τα πράγματα…

Στη δική μας περίπτωση, η εταιρεία μας λειτούργησε στα πρότυπα των με­γάλων ενεργειακών ομίλων και ήλθε σε επαφή με την τοπική κοινωνία, πραγματοποιώντας αρκετές χορηγίες σε τοπικές ομάδες και συνδέσμους και ενισχύοντας το κοινωνικό έργο.

• Πού αποδίδετε την ικανότητα της εταιρείας oasνα κατασκευά­ζει τέτοια υδροηλεκτρικά έργα και μάλιστα κατά τη χειμερινή πε­ρίοδο με usπολλέβ βροχοπτώ- σε»;

Έχουμε σχηματίσει μια πολύ ικανή ο­μάδα μηχανολόγων και αρκετά έμπει­ρη σια υδροηλεκτρικά έργα. Ο βασι­κός συντελεστής που οργάνωσε τις πε­ρισσότερες κατασκευές μας είναι ο υ­πεύθυνος έργων Παναγιώτης Πετρόχειλος, ο οποίος είναι διπλωματούχος μηχανολόγος μηχανικός, απόφοιτος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνεί­ου, με εμπειρία στην ανάπτυξη, κατα­σκευή και διαχείριση ενεργειακών έρ­γων από το 2005.

Το μυστικό μας είναι η πολύ καλή γνώση του αντικειμένου και η πολύ κα­λή σχεδίαση, και γι’ αυτό μπορέσαμε και καιασκευάσαμε αυτά τα τέσσερα έργα μέσα στην καρδιά του χειμώνα…

• Σε ποιο επίπεδο βρίσκονται ό­σον αφορά τα υδροηλεκτρικά έρ­γα οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες;

Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν α­ναπτυχθεί πάρα πολύ στο συγκεκριμέ­νο τομέα, ακόμα και οι γειτονικές, εδώ στα Βαλκάνια. Για παράδειγμα, η Αλβανία πραγματοποιεί αυτή τη στιγμή πάρα πολλά υδροηλεκτρικά έργα.

• Θα σας ενδιέφερε να αναλά­βετε και έργα στο εξωτερικό;

Φυσικά! Αυτή τη στιγμή μας ενδια­φέρουν κάποιες άδειες στη Ρουμανία για έργα του προφίλ που προτιμούμε και τα οποία δεν ξεπερνάνε τα 3 MW. Για την Αλβανία επίσης, υπάρχει ενδια­φέρον αλλά είναι νωρίς. Χώρες όπως η Τσεχία και η Αυστρία είναι κορεσμέ­νες, καθώς εκεί έχουν γίνει πολλές ε­γκαταστάσεις τα τελευταία δέκα χρό­νια. Οι χώρες αυτές δεν έχουν τόσο δύσκολο νομοθετικό πλαίσιο όσο ε­μείς. Δυστυχώς στην Ελλάδα υπάρ­χουν άδειες που έχουν εκδοθεί από το 2008, κι ακόμη δεν έχουν κατασκευα­στείτα αδειοδοτημένα μικρά υδροηλε­κτρικά έργα, παρόλο που από την κα­τασκευή τους και τη λειτουργία τους θα επωφεληθείτο όλο δίκτυο… 

ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016